Wyż skandynawski – dlaczego jest tak stabilny?
Od pewnego czasu jesteśmy w strefie zimnego powietrza związanego z wyżem skandynawskim. Ponieważ często w mediach opis warunków meteorologicznych jest znacznie upraszczany, przestawiamy nieco pełniejszy opis przyczyn występowania tak stabilnego układu wyżowego.
Generalnie pierwotną przyczyną powstawania układów wyżowych jest proces osiadania zimnego powietrza transportowanego przez układy baryczne. W umiarkowanych szerokościach geograficznych jest to najczęściej transport powietrza pochodzenia arktycznego na południe. Takie zjawisko wystąpiło kilka dni temu (9.04.2019):
Na załączonej mapie widać że przepływ powietrza arktycznego o cechach kontynentalnych jest realizowany przez niż z centrum na Estonią (1005hPa) oraz rozległy układ wyżowy nad północnym Atlantykiem i Norwegią.
Wpływające powietrze do Europy północnej jest bardzo zimne (ma dużą gęstość) i zaczyna osiadać (czyli sprężać się). W ten sposób powstaje wyż, na mapie z 11.04.2019 – obejmuje już całą strefę przepływu zimnego powietrza:
Zimne powietrze o większej gęstości zalega bliżej ziemi, z tego powodu powoduje powstawanie niżu górnego, widocznego na poziomie około 5500m:
Czyli w warunkach osiadania zimnego powietrza, przy ziemi powstaje zwykle stabilny wyż, natomiast w środkowej troposferze jest to już strefa obniżonego ciśnienia.
Przy okazji tej mapy należy zwrócić uwagę na niż jaki znajduje się na południowy zachód od Grenlandii. Porównując z poprzednią mapą wyraźnie widać że jest to zarówno niż dolny jak i górny – tak wykłada na mapach typowy niż umiarkowanych szerokości.
Teraz trochę wyjaśnień jak będzie przebiegała ewolucja wyżu skandynawskiego…
Dalsza, wtórna ewolucja tego typu układów wyżowych zależy czasami o warunków jakie występują w środkowej troposferze.
Niż dolny (także górny) na południowy zachód od Grenladii będzie transportował ciepłe powietrze na północ i północny wschód przez morze Norweskie aż do północnej Skandynawii.
Daleki przepływ ciepłego powietrza jest szczególnie widoczny w środkowej troposferze.
Na mapie – strefa ciepłego powietrza obejmuje już cały północny Atlantyk i znaczną cześć Skandynawii. Strefa zimnego powietrza stabilizująca wyż skandynawski widoczna jest jako niż górny z centrum nad Niemcami. Taka ograniczona i odcięta od przepływu strefa zimnego powietrza określana jest jako tzw. kropla chłodu często wpływająca na powstawanie niżów w rejonie morza Śródziemnego.
Docelowo transport ciepłego powietrza daleko na północ powoduje powstawanie rozległego wyżu górnego (dlatego bo ciepłe powietrze ma mniejszą gęstość) – w tej sposób powstaje tzw. grzebiet geopotencjału. Takie położenie układów barycznych środkowej troposfery będzie wywołać określony kierunek wirowania powietrza. Nie wchodząc w szczegóły będzie to powodowało utrzymywanie się dalej wyżu w dolnej troposferze.
Reasumując w dalszych dniach dalej będzie występował wyż skandynawski, jednak za jego stabilizację będzie odpowiadał rozkład geopotencjału a nie osiadanie zimnego powietrza. Przy ziemi zimne powietrze będzie transformować, tzn powoli będzie rosła temperatura, czyli nie będzie już tak zimno jak do tej pory.
Dodaj komentarz